Indeks: Adama (Nazret) Addis Abeba Auasz Babile Bishoftu (Debre Zejt) Dire Dawa Harer

Wcześniejsza podróż do Etiopii: Kair-Nairobi Overland 2002

---

Wprowadzenie

Podróżując przez Etiopię trudno nie dostrzec jej wyjątkowości. Cecha ta objawia się na wiele sposobów: unikatowa kuchnia z ikoniczną indżerą, etiopski alfabet (ኢትዮጵያ), odmienny kalendarz, iście wyspiarska na tle Afryki historia i kultura. Etiopia zaskakuje turystę na każdym kroku a dodatkowo oferuje mnogość atrakcji trafiających w każde gusta.
Od lata 2024 roku Ethiopian Airlines lata do Addis Abeby bezpośrednio z Warszawy. Równolegle uwolniony został kurs wymiany etiopskiego birra. Wszystko to, w połączeniu z dobrze rozwiniętą infrastrukturą turystyczną sprawia, że Etiopia jest niezwykle atrakcyjna i tania.

Niestety, cień na ten przychylny obraz rzucają konflikty etniczne, które tlą się w Tigraju, Amharze i kilku innych regionach Etiopii. Dzisiaj są one przytłumione, podczas eskalacji bywają powodem blokowania dostępu do całych regionów kraju.

Informacje pochodzą z listopada 2024 roku.

Etiopia w skrócie

• Stolica: Addis Abeba (6 mln mieszkańców)
• Powierzchnia: trzy i pół razy większa od Polski
• Ludność: 133 mln (Polska: 37,5)
• Gęstość zaludnienia: 93 osoby/km² (Polska: 120)
• Język: oromo, amharski, somalijski, tigrinia, afar
• Najwyższa góra: Ras Daszan (4550 m n.p.m.)
• Najdłuższa rzeka: Nil Błękitny (1450 km na terenie Etiopii)

Geografia

Etiopię definiuje przede wszystkim Wyżyna Abisyńska zajmująca niemal cały interior kraju. Dwa główne pasma górskie - Semien i Bale rozdziela Wielki Rów Afrykański, którego doliną płynie rzeka Auasz. Nie jest to jednak najbardziej rozpoznawalna etiopska rzeka, jest nią wypływający z jeziora Tana Nil Błękitny.
Wyżyny otoczone są od północnego-wschodu Kotliną Danakilska, od południowego-wschodu pustynią Ogaden i od południa relatywnie małą, ale wartą wspomnienia doliną rzeki Omo. Etiopia nie ma dostępu do morza.

Etiopia zamyka pierwszą dziesiątkę największych państw w Afryce. Od granicy z Erytreą na północy do Kenii na południu jest około 1 200 km. Najbardziej oddalone rubieże Etiopii przy granicy z Sudanem Południowym od najdalszych regionów przy granicy z Somalią dzieli dystans około 1 600km.

Etiopski kalendarz składa się z 13 miesięcy, z których 12 ma równo po 30 dni a ostatni trzynasty ma dni 5 (lub 6, co 4 lata). Etiopski Nowy Rok przypada w „naszym” kalendarzu (gregoriańskim) na 29 lub 30 sierpnia. W zależności od miesiąca, różnica pomiędzy kalendarzem gregoriańskim a etiopskim wynosi 7 lub 8 lat - gdy w Europie jest rok 2025, w Etiopii jest dopiero 2017.

Większym utrudnieniem w Etiopii jest czas, który składa się z 12 godzin dziennych i 12 nocnych. Godziny dzienne zaczynają się o 6:00 czasu wschodnioafrykańskiego. Etiopska pierwsza rano, to nie godzina po północy, tylko 7:00. Jest to ważne zwłaszcza podczas planowania podróży - bilet kupiony na godzinę 1:00 może oznaczać 7:00 rano.

Etiopia leży we wschodnioafrykańskiej strefie czasowej (EAT), która jest przesunięta względem obowiązującego w Polsce czasu środkowoeuropejskiego (CET) o dwie godziny do przodu. Gdy w Addis Abebie jest południe, w Polsce jest dopiero 10:00 rano. Gdy od kwietnia do października w Polsce stosowany jest czas letni, różnica ta zmniejsza się do jednej godziny. Erytrea, Dżibuti, Somaliland, Somalia i Kenia stosują ten sam czas i nie trzeba przestawiać zegarków przekraczając granice. Sudan i Sudan Południowy leżą w środkowoafrykańskiej strefie czasowej (CAT) - wjeżdżając do Etiopii z tych krajów trzeba przestawić zegarki o godzinę do przodu.

Szczegółowe i aktualne informacje o strefach czasowych w Afryce zawarłem na mapie stref czasowych Afryki.

Długość dnia w Etiopii nie zmienia się znacznie w przeciągu roku. Dzień rozpoczyna się około 6:00 rano a kończy około 19:00.

Pogoda

Pogoda w Etiopii jest znacznie zróżnicowana, w zależności od tego, czy znajdujemy się na Wyżynie Abisyńskiej, czy na nizinach. W położonej 2355 m n.p.m. Addis Abebie może być zimno, podczas gdy w Danakilu z nieba będzie lał się żar. Pogodę w Danakilu dobrze opisuje Pogoda w Dżibuti. Pogodę w Dolinie Omo opisuje Pogoda w Sudanie Południowym. W wyżynnej części Etiopii występuje wyraźny podział na pory roku. Pora sucha trwa od października do lutego. W tym czasie dni są ciepłe a noce zimne, z okazjonalnymi przymrozkami na wyżej położonych terenach. W trakcie pory deszczowej, od czerwca do września, deszcze padają bardzo intensywnie.

Kiedy jechać do Etiopii?

Ze względu na układ pór deszczowych, najlepszym okresem na podróż po całej Etiopii jest polska zima, od grudnia do lutego.

Wizy, ambasady

Od połowy 2024 roku ambasada Etiopii w Dżibuti nie wydaje wiz wklejanych do paszportu odsyłając zainteresowanych po wizy elektroniczne. Wizy elektroniczne są akceptowane na wszystkich przejściach granicznych, w tym w pociągu z Dżibuti do Etiopii i na granicy lądowej z Somalilandem. Etiopska e-Visa dostępna jest przez stronę Immigration and Citizenship Service (uwaga na oszustwa - w intrenecie jest kilka fałszywych stron internetowych z etiopskimi wizami). Potrzebne będą:

• paszport (ważny co najmniej 6 miesięcy, skan stron ze zdjęciem w formacie jpg, mniejszy niż 2 MB)
• zdjęcie paszportowe (jpg, mniejszy niż 2 MB)
• nazwa, adres i telefon do hotelu w Etiopii
• karta debetowa, kredytowa lub Google Pay

Czas czekania na e-Visę wynosi do trzech dni (w moim przypadku było to 25 godzin). Wizę można również kupić po przylocie na lotnisku w Addis Abebie. W obu przypadkach jej koszt to 62 dolary za wizę 30-dniową lub 152 dolary za wizę 90 dniową. Ważność e-Visy zaczyna się w dniu wskazanym w aplikacji.

Wizy państw sąsiednich i ambasada Polski

• Erytrea
  Do wjazdu do Erytrei wymagana jest wiza. Wizę można uzyskać w tradycyjnej formie w konsulatach lub na lotnisku w Asmarze (70 dolarów). Do otrzymania wizy na lotnisku niezbędna jest oficjalna autoryzacja, wystawiana przez erytrejskie biura podróży. W Addis Abebie konsulat Erytrei mieści się we wschodniej części dzielnicy Bole (otwarty od 9 do 11 rano), na wizę czeka się zwykle do 3 dni.
• Dżibuti
  Wizę Dżibuti można załatwić na stronie Djibouti eVisa. Nie ma możliwości uzyskania wiz na granicach, w tym na lotnisku. eVisa jest ważna na okres pobytu, który podamy w aplikacji (daty wjazdu i wyjazdu). Koszt e-wizy zależy od długości pobytu: 12 dolarów amerykańskich dla wiz ważnych do 14 dni, 24 dla wiz dłuższych, maksymalnie 90 dni. Niestety, eVisa akceptowalna jest tylko na lotnisku, wjeżdżając do Dżibuti lądem wymagana jest wiza tradycyjna, wydawana w konsulatach.
  W Addis Abebie konsulat Dżibuti leży około 2 km na północ od lotniska. Wiza 30-dniowa kosztuje 35 dolarów i można ją wyrobić w przeciągu jednego dnia. Potrzebny jest do tego lotniczy lub kolejowy bilet (wystarczy do Dire Dawa). Wizy można również wyrobić w konsulacie Dżibuti w Dire Dawa.
• Somaliland
  Według oficjalnej strony Somaliland Immigration obywatele Unii Europejskiej mogą otrzymać wizę Somalilandu na wszystkich przejściach granicznych. Na pewno działa to na lotnisku w Hargejsie, gdzie wystarczy wypełnić formularz (lub przedstawić już wypełniony, pobrany ze wskazanej wcześniej strony), dostarczyć zdjęcie i 60 dolarów.
  W Addis Abebie konsulat Somalilandu znajduje się w nowej lokalizacji, około 2 km na północ od lotniska. Wiza w konsulacie kosztuje 100 dolarów i można ją załatwić w przeciągu kilku godzin. Wymagana jest kopia paszportu, jedna fotografia, bilet powrotny (może być z Etiopii) i zaproszenie (od osoby prywatnej, somalilandzkiego biura podróży lub zwykła rezerwacja hotelu w Hargejsie) - w odróżnienia od lotniska w Hargejsie, ostatni dokument jest wymagany na granicy lądowej. Wiza ważna jest 30 dni od daty wydania.
• Somalia
  Somalijskie wizy dostępne są na lotnisku w Mogadiszu, ale koniecznym warunkiem jest posiadanie odpowiedniego zaproszenia od lokalnego biura podróży lub osoby prywatnej. Ambasada Somalii w Addis Abebie, położona około 2 km na północ od lotniska, może pomóc w wystawieniu odpowiedniego dokumentu o ile mamy kontakt z kimś w Somalii.
• Kenia
  Kenia zniosła wizy w 2024 roku, zastępując je elektronicznym zezwoleniem na podróż (eTA). eTA należy uzyskać przed przyjazdem do Kenii poprzez stronę eTA Kenya. eTA kosztuje 35 dolarów, czas oczekiwania to do 3 dni.
• Sudan Południowy
  Wizy Sudanu Południowego wystawiane są elektronicznie na stronie evisa.gov.ss lub po przylocie, na lotnisku w Dżubie. W obu przypadkach potrzebne jest wsparcie lokalnego biura podróży lub hotelu, koszt wizy to 100 dolarów.
• Sudan
  Ze względu na toczącą się w Sudanie od 2023 roku wojnę domową, do wjazdu do tego kraju potrzebne jest pozwolenie wydawane przez sudańskie ministerstwo spraw wewnętrznych. Pozwolenie to, załatwiane przez sudańskie biuro podróży albo zapraszającą nas osobę, jest podstawą do wydania wizy przez dowolną ambasadę Sudanu lub bezpośrednio na lotnisku w Port Sudan (jedyny działający międzynarodowy port lotniczy w Sudanie). Ambasada Sudanu w Addis Abebie znajduje się około kilometra na zachód od pomnika Lwa Judy, niedaleko przystanku kolei miejskiej Mexico Square.

Ambasada Polski w Addis Abebie znajduje się około 3 km na północ od Placu Menelika, przy Dej. Belay Zeleke Road nr 583. Telefon dyżurny: +251 91 152 39 89, strona internetowa: www.gov.pl/web/etiopia.

Dojazd i samoloty

Poza samolotem, do Etiopii można stosunkowo łatwo wjechać z Dżibuti, Somalilandu i Kenii. Granice lądowe z Erytreą, Sudanem, Sudanem Południowym i Somalią są albo zamknięte, albo niedostępne z powodu konfliktów.

Lądem

• Dżibuti
  Etiopię z Dżibuti łączy otwarta w 2018 roku zelektryfikowana linia kolejowa. Pociąg pasażerski z Dżibuti odjeżdża w dni nieparzyste. Więcej w relacji z Dżibuti.
  Z Dżibuti można też przyjechać przez drogowe przejścia graniczne. Nie ma jednak wygodnych połączeń autobusowych i nie dysponując własnym środkiem transportu trzeba jechać z kilkoma przesiadkami albo liczyć na łut szczęści łapiąc okazję w jednej z licznych ciężarówek wracających do Etiopii z portu w Dżibuti. Dwa najpopularniejsze przejścia graniczne z Dżibuti to Dewele na południe od Ali Sabieh oraz Hawli na północ od jeziora Abe. Mniej popularne przejście położone jest na północy w Balho.
• Somaliland
  Główne przejście graniczne z Somalilandu do Etiopii znajduje się w Tog Wajaale, na drodze z Hargejsy do Jijiga.
• Kenia
  Z Etiopii do Kenii prowadzą trzy drogi. Jedynie granica w Moyale dostępna jest z wykorzystaniem transportu publicznego. Pozostałe dwa szlaki prowadzą obiema stronami jeziora Turkana i aby je przejechać trzeba dysponować samochodem terenowym. Szlak prowadzący wschodnią stroną jeziora uchodzi za trudniejszy.

Samolotem

Główny port lotniczy Etiopii - Addis Ababa Bole International (kod IATA: ADD) jest jednym z lepiej skomunikowanych lotnisk kontynentu. Z Warszawy do Addis Abeby bezpośrednio lata Ethiopian Airlines, bilet w dwie strony można kupić za około 360 euro.

Do Addis Abeby z innych państw i regionów Afryki można przylecieć bez przesiadek między innymi z (ceny biletów w jedną stronę, w euro): Dżibuti (165), Hargejsy (125), Mogadiszu (335), Nairobi (325), Dżuby (325) i Port Sudanu (540). Aktualnie, połączenia lotnicze Addis Abeby z Asmarą zostały zawieszone. Nie ma również połączeń do Jemenu.

Poza Addis Abebą tylko lotnisko w Dire Dawa (kod IATA: DIR) obsługuje połączenia międzynarodowe. Bilet w jedną stronę z Dżibuti kosztuje 80 euro.

Ceny biletów lotniczych ulegają ciągłym zmianom. Ponieważ bilet lotniczy stanowi często największy pojedynczy koszt w budżecie wyprawy warto poświęcić czas na znalezienie najkorzystniejszej oferty. Sposób, w jaki szukam tanich biletów lotniczych do Afryki opisałem na stronie Bilety lotnicze.

Zdrowie

Ryzyko zachorowania na malarię w Etiopii występuje przez cały rok na terenach położonych poniżej 2000 m n.p.m. Addis Abeba położona jest wyżej, więc ryzyko to w stolicy nie występuje. Więcej o malarii na stronie Malaria w Afryce. Unikając ukłuć komarów zapobiegniemy również dwóm innym roznoszonym przez tego owada chorobom: dendze i wirusowi Zika.

Przyjeżdżając do Etiopii z kraju, w którym występuje żółta febra (wśród sąsiadów w Sudanie, Sudanie Południowym i Kenii), ale również z krajów tranzytowych, w których byliśmy dłużej niż 12 godzin) wymagane jest szczepienie przeciwko tej chorobie, poświadczone w Międzynarodowej Książeczce Szczepień. Jest ono również sprawdzane na dworcu kolejowym w Dżibuti przy odprawie na pociąg jadący do Etiopii.

Poza stolicą, dostęp do wykwalifikowanej opieki medycznej jest ograniczony.

Przewodniki i mapy

Przewodniki

Etiopia jest opisana w dwóch przewodnikach: Lonely Planet „Ethiopia & Djibouti” i Bradt „Ethiopia” (oba w języku angielskim). Bradt jest trochę obszerniejszy, np. zawiera opis Adamy, którego nie ma w Lonely Planet. Części wspólne są zadziwiająco podobne. Wadą cyfrowej wersji przewodnika Bradt jest konieczność zainstalowania dedykowanego czytnika Glassboxx, który jest pozbawiony funkcji drukowania, kopiowania i wyszukiwania tekstu w Internecie.

GPS

Mapy do odbiorników GPS dostępne są na telefony, tablety oraz urządzenia Garmin. Pod ocenę wziąłem przede wszystkim to, czy na mapach są drogi inne niż główne (np. w Parku Narodowym Auasz) oraz czy zawierają istotne punkty szczególne (np. wymienione w tej relacji hotele i ambasady).

• OpenStreetMap (pod linkiem podgląd mapy)
  Mapa całego świata, wykorzystywana w wielu popularnych aplikacjach (w wersji na Androida polecam OsmAnd). Mapy OpenStreetMap są bogate w szczegóły, dostępne za darmo i zawierają wszystkie drogi i punkty szczególne tej relacji.
• Tracks4Africa (T4A, pod linkiem podgląd mapy)
  Mapy T4A są popularne wśród zmotoryzowanych turystów na południu Afryki. Mapy dostępne są na urządzenia Garmin oraz w dedykowanej aplikacji mobilnej. Etiopia dostępna jest aktualnie za darmo w pakiecie „North East Africa” (razem z Egiptem, Sudanem i Erytreą). Mapa Tracks4Africa jest uboga w punkty szczególne a poza Addis Abebą również w drogi - ulice w Dire Dawa można na tej mapie policzyć na palcach jednej ręki.
• Garmin
  Garmin proponuje trzy mapy zawierające Etiopię, które nie wnoszą nic nowego do dwóch powyższych. TopoActive Africa (259 zł) i Mapa rowerowa Afryki (129 zł) oparte są wprost na danych mapy OpenStreetMap. City Navigator East & West Africa NTU (389 zł) zawiera drogi z Tracks4Africa (ale nie punkty szczególne) i niektóre punkty z OpenStreetMap. Mapę City Navigator można podejrzeć na stronie Here WeGo.
• Google Maps
  W Etiopii mapa Google sprawdza się dobrze - znajdziemy w niej wszystkie hotele i większość punktów szczególnych.

Zapis podróży do Etiopii w formacie GPX: etiopia.zip (532 KB).

Mapy papierowe

W kolejności od najbardziej do najmniej szczegółowych (teoretycznie, duża skala nie zawsze oznacza większą szczegółowość):

• Reise Know-How - Ethiopia, Somalia, Eritrea, Djibouti 1:1 800 000
• ITMB - Ethiopia & Eritrea 1:1 900 000
• Gizi Map - Ethiopia, Erithrea (sic), Djibouti 1:1 900 000
• Cartographia - Ethiopia, Eritrea, Djibouti, Somaliland 1:2 500 000

Pieniądze

Oficjalną walutą Etiopii jest birr (kod międzynarodowy ETB). Birr dzieli się na sto centymów, choć monety o takich nominałach występują w obiegu bardzo rzadko.

W branży turystycznej preferowaną walutą jest dolar amerykański. Dolarami można płacić np. za wynajem samochodu lub wycieczki.

W 2024 roku Etiopia zliberalizowała rynek walutowy, dzięki czemu zniknął czarny rynek wymiany walut - pieniądze można wymieniać po takim samym kursie w bankach i innych punktach wymiany. Powszechne są bankomaty. Aktualne kursy można sprawdzić na stronie EthioBlackMarket.com.

Wymiana franków dżibutyjskich jest w Etiopii niemożliwa (również na lotnisku w Addis Abebie).

Posiadając lokalną kartę SIM z Ethio Telecom mamy możliwość korzystania z bardzo popularnej aplikacji do płatności mobilnych telebirr.

• 1 USD = 131 birr
• 1 euro = 142 birr

Zagrożenia

Etiopia to swoisty patchwork konfliktów, zmieniający się geograficznie, jak i w czasie.

Obecnie najistotniejszym zagrożeniem jest pokłosie wojny domowej w Tigraj. Chociaż od końca 2022 roku obowiązuje rozejm nadal w regionie dochodzi do aktów przemocy. W Amhara tli się konflikt pomiędzy władzą centralną a lokalną milicją Fano. Podróż w oba regiony jest nadal możliwa, ale ze względów bezpieczeństwa (drogi bywają blokowane przez zwaśnione strony) turyści latają tam głównie samolotami. Nie są to jedyne problemy Etiopii, za niebezpieczny uchodzi również region Gambela, Ogaden przy granicy z Somalią oraz kilka innych regionów, w które nawet w lepszych czasach turyści rzadko zaglądali.

Planując wyjazd warto na bieżąco śledzić serwisy informacyjne. Z lokalnych polecam Borkena Ethiopian News. Skróty najważniejszych wiadomości z Etiopii, które mogą mieć wpływ na podróż, publikuję na stronie Wiadomości z Etiopii.

W Addis Abebie występuje spore zagrożenie drobną przestępczością. Złą sławą owiane jest Merkato i dworce autobusowe (również poza stolicą) ale praktycznie w całym mieście trzeba być czujnym.

Język

Oficjalnym językiem Etiopii na poziomie federalnym jest amharski, którym posługują się mieszkańcy stolicy i regionu Amhara. Zgodnie z konstytucją każdy z etiopskich języków jest równy, regiony mają prawo samodzielnego decydowania o lokalnym języku urzędowym. W związku z tym w Oromii usłyszymy oromo, w Tigraj tigrinia, w Ogadenie somalijski a to tylko najbardziej rozpowszechnione z języków Etiopii.

Język amharski, oromo i tigrinia używają pisma etiopskiego, składającego się z ponad dwustu znaków, pisanych od lewej do prawej (Yaho de Ville w piśmie etiopskim to ያሁ ደ ቪል). Liczebniki również odbiegają od tych nam znanych, chociaż można spotkać zapis liczb w obu formach. 2025 po etiopsku to ፳፻፳፭, które w drugą stronę literalnie tłumaczy się na 20, 100, 20, 5.

Używalność języka angielskiego w Etiopii jest dobra, na turystycznej ścieżce nie ma z tym problemu.

Internet i telefon

Internet

Większość hoteli, poza tymi najtańszymi, oferuje darmowy Internet. W większych miastach funkcjonują również kafejki internetowe. W Etiopii mogą wystąpić czasowe ograniczenia w dostępie do mediów społecznościowych i komunikatorów, z którymi radzą sobie aplikacje VPN.

Internet mobilny dostępny jest w przykładowych pakietach: 1 GB na tydzień za 59 lub 10 GB na miesiąc za 455 birrów.

Telefon

Międzynarodowy numer kierunkowy do Etiopii to +251. Z dwóch operatorów telefonii komórkowej zdecydowaną przewagę pod względem ilości abonentów i dostępności do sieci ma państwowy Ethio Telecom. Drugi operator, Safaricom, ma dużo mniejszy zasięg.

Lokalna karta SIM (lub eSIM) kosztuje 100 birrów i zawiera na start do wykorzystania 25 birrów i 300 MB danych. Kartę można kupić tylko w oficjalnych biurach Ethio Telecom, również w tym na lotnisku w Addis Abebie (otwarte całą dobę). Podczas zakupu niezbędne jest okazanie paszportu. Doładowania w postaci kart-zdrapek można kupić w biurach Ethio Telecom i wielu innych drobnych punktach sprzedaży. Kod do sprawdzenia salda: *804#

Wszyscy polscy operatorzy oferują połączenia roamingowe z Etiopii. Minuta połączenia do Polski kosztuje od 8 do 10 zł, odebranie połączenia z Polski od 5 do 8 zł, wysłanie SMS-a od 1.50 do 2.00 zł. Najniższe ceny połączeń z Etiopii oferuje Orange. Koszt tych samych połączeń z lokalnej karty SIM po przeliczeniu na złotówki to około 50 groszy za minutę połączenia do Polski i 30 groszy za wysłanie SMS-a.

Komunikacja

Podróżowanie w Etiopii komunikacją publiczną jest stosunkowo łatwe. Dłuższe dystanse obsługują autobusy, na krótszych jeżdżą minibusy. Kolej oferuje tylko jedno połączenie, z Addis Abeby przez Dire Dawa do Dżibuti. Dodatkowo, dobrze rozwinięta jest sieć krajowych połączeń lotniczych.

• Autobusem

  Większość miast jest dobrze skomunikowana za pomocą dużych autobusów. Do wyboru są wygodne autokary z rezerwacją miejsc, jak również prostsze pojazdy z twardymi siedzeniami, współdzielonymi przez trzech pasażerów. Największy kłopot jest z godzinami odjazdów - wszystkie autobusy odjeżdżają przed świtem. Po 6 rano, w ciągu dnia, nic już nie jeździ. Wynika to z zakazu jazdy autobusów nocą. W konsekwencji oznacza to wczesne pobudki, dojazdy po ciemku do dworców autobusowych oraz konieczność przystanków na nocleg, jeżeli przejazdu nie da się zrealizować w ciągu jednego dnia. Należy również pamiętać o etiopskim sposobie liczenia czasu.
  Bilety można kupić na dworcu autobusowym, jak również w biurach firm przewozowych w centrum miast. Ostatnia opcja dotyczy tylko niektórych, droższych autobusów. Większość firm prowadzi sprzedaż biletów telefonicznie, ale trzeba wiedzieć pod jaki numer zadzwonić oraz liczyć na to, że porozumiemy się po angielsku. Sprzedaż przez Internet lub aplikacje mobilne nie istnieje, choć można znaleźć kilka stron i aplikacji sugerujących inaczej. Bilety do miejscowości położonych na trasie autobusu danej relacji często kosztują tyle samo co cały przejazd do końcowej miejscowości.
  Część (małą) połączeń, wraz z cenami, można sprawdzić na stronie GUZO.
  Etiopczycy wierzą w zło, które może przedostać się z wiatrem przez otwarte okno, więc bez względu na temperaturę wszystkie okna w autobusie są zwykle zamknięte.

• Minibusem

  Minibusy operują na krótszych dystansach, do kilku godzin jazdy. W przeciwieństwie do autobusów, odjeżdżają przez cały dzień, ale następuje to dopiero po zapełnieniu wszystkich miejsc. Na popularnych trasach nie trwa to długo, większym problemem może być walka o miejsce - sprawniejsi w łokciach mają pierwszeństwo a kobiety i turyści nie mogą liczyć na taryfę ulgową. W niektórych miastach problem rozwiązują kasy biletowe (miejsca sprzedawane są na konkretne minibusy, według numeru rejestracji). Czasami pomocą służą zawodowi zajmowacze miejsc, którzy za drobną opłatą zajmą wygodne miejsce obok kierowcy. Ceny biletów są zazwyczaj wywieszone w środku minibusa (taarifa), choć nie zawsze w widocznym miejscu.

• Koleją

  Ethio-Djibouti Railway obsługuje połączenie kolejowe z Addis Abeby do Dżibuti. Nie ma jednak bezpośrednich połączeń. Jadąc w obie strony trzeba wysiąść z pociągu i spędzić noc w Dire Dawa. Na trasie z Addis do Dire Dawa pociąg zatrzymuje się na kilku stacjach, które niestety są położone daleko od miast. Bilety można kupić na stacjach, w biurach miejskich oraz poprzez stronę EDR Booking (płatność tylko za pomocą telebirr - aplikacji dostarczanej przez Ethio Telecom). Więcej szczegółów na temat tego połączenia w części dotyczącej Addis Abeby i Dire Dawa.

• Samolotem

  Ethiopian Airlines (monopolista) obsługuje stosunkowo gęstą sieć wewnętrznych połączeń lotniczych. Przylatując do Etiopii tymi liniami przysługują zniżki cen biletów na trasach wewnętrznych sięgające 60%. Na przykład na trasie z Addis Abeby do Dire Dawa bilet w jedną stronę ze zniżką kosztuje około 72 euro, bez zniżki 120.
11565 19218

• Wypożyczonym samochodem

  Znalezienie wypożyczalni, która zgodzi się wynająć samochód bez kierowcy jest bardzo trudne. O ile w Addis Abebie nie ma z tym problemu, to warunki najmu zabraniają podróży dalej niż 100 km od stolicy, pod rygorem utraty ubezpieczenia i pełnej odpowiedzialności za szkody. Dobra wiadomość jest taka, że ceny wynajmu z kierowcą lub bez nie różnią się znacznie a czasem są wręcz takie same. Ceny za dzień najmu na lotnisku w Addis Abebie są wysokie i zaczynają się od 39 euro za mały samochód osobowy (Suzuki Dzire, benzyna). Za większy samochód z napędem na cztery koła (Toyota Prado, diesel) trzeba zapłacić 191 euro. Mniejsze, lokalne wypożyczalnie oferują niższe ceny, od 100 dolarów za samochód terenowy.
  Litr oleju napędowego kosztuje 90, benzyny 160 birrów. W Etiopii mogą wystąpić okresowe problemy w zaopatrzeniu w paliwa, zwłaszcza benzyny. Gdy występują, przed stacjami paliw ustawiają się długie kolejki samochodów a na czarnym rynku cena za litr paliwa z butelek wzrasta dwukrotnie.

• Komunikacja miejska

  W większości miast Etiopii komunikację miejską zapewniają autoriksze i minibusy. W Addis Abebie autoriksze zostały zakazane, ale funkcjonuje kolej miejska. Korzystając z taksówek warto skorzystać z działającej w całym kraju aplikacji RIDE.

Hotele i noclegi

Spektrum możliwości noclegowych w Etiopii jest szerokie - od hoteli na tyłach barów za kilka dolarów do wielogwiazdkowych obiektów z adekwatną ceną. Dół skali zajmują wspomniane wcześniej baro-hotele, oferujące pokoje na zapleczu. Jeżeli nie odstraszy nas hałas baru, lekki zaduchoaromat i toaleta współdzielona z innymi klientami za pokój w takim hotelu zapłacimy zaledwie 300 birrów (poniżej trzech dolarów). Za wyższy standard, obejmujący czysty pokój, łazienkę z ciepłą wodą, Wi-Fi i śniadanie trzeba zapłacić średnio 1500 birrów (około 13 dolarów). Ceny pokoi są najczęściej wyeksponowane lub dostępne na recepcji. Tanie hotele, w tym wszystkie opisane w tej relacji, nie są dostępne na Booking.com. Z dostępnością wolnych pokoi nigdy nie miałem problemu - wchodząc „z ulicy”, zawsze były wolne miejsca.

W Etiopii najczęściej można spotkać gniazdka elektryczne, do których pasują polskie wtyczki. Napięcie w sieci wynosi 220V, 50Hz.

Jedzenie i zakupy

Kuchnia Etiopii to smaki i różnorodność niespotykane w innych częściach kontynentu. Niekwestionowaną królową etiopskiego stołu jest indżera - duży, kwaskowaty placek o konsystencji namoczonej gąbki. Indżera podawana jest z różnymi dodatkami, jak również pełni rolę sztućców - w urwany kawałek placka nabiera się porcje gotowe do spożycia. Klasycznym daniem z indżerą jest tibs - kawałki mięsa w pikantnym sosie.
Ów pikantny sos wydaje się wspólnym mianownikiem dla wielu etiopskich potraw. Odmiany można szukać w shekla tibs - pysznie smażonych kawałkach mięsa z warzywami albo shiro wat - aksamitnym sosie z ciecierzycy, oba podawane w charakterystycznych glinianych naczyniach. Paletę smaków uzupełniają dania na bazie spaghetti a dla prawdziwych smakoszy polecam kitfo - podawany na ciepło odpowiednik polskiego tatara.

Etiopia słynie z doskonałej kawy, często wspominanej w kontekście „ceremonii” jej parzenia. Najczęściej proces ten zaczyna się od palenia zielonego ziarna, które po zmieleniu w specjalnym moździerzu ląduje w równie specjalnym imbryku. Gotowa kawa podawana jest w towarzystwie kadzidła. Panie sprzedające przygotowywaną w ten sposób kawę można znaleźć w niemal każdym lokalu gastronomicznym, jak również w innych często uczęszczanych miejscach.
Choć Etiopia jest ojczyzną kawy, o palone, paczkowane ziarno nie jest wcale łatwo. Niepalone ziarno kawy można kupić na każdym bazarze, zgoła odmiennie jest z kawą paloną. Znalazłem taką dopiero w lepszych sklepach Addis Abeby - ceny jak w Polsce, często nawet wyższe.

Na browarniczej scenie Etiopii naliczyłem jedenaście różnych piw, z których najpopularniejsze to St. George, Harar i Dashen. Butelki mają pojemność 33 cl i są warte prawie tyle samo, co zawarte w nich piwo.
Ciekawszym trunkiem jest tedż - miód pitny serwowany w tradycyjnych kolbach (dzisiaj częściej w zwykłych butelkach) i miejscach, nazywanych tedż bet.

• Zakupy

  Wszystkie ceny w birrach.
  Zakupy w sklepie lub na ulicy: kawa (buna) - od 15 do 25, piwo - 65 (plus 30 zastaw za butelkę), dzbanek do parzenia kawy - 150, paczka palonej kawy 250 g - od 260 do 500 (taka sama kawa na lotnisku kosztuje dziesięć razy drożej).
  W restauracji: obiad - od 120 do 900, sok ze świeżych owoców - około 100, duże piwo - od 55 do 120, kawa - od 20 do 70.

---

Dire Dawa (ድሬዳዋ)

Jedno z większych miast Etiopii leży na skrzyżowaniu ważnych szlaków, łączących Dżibuti, Harar i Somaliland z resztą Etiopii. Po przyjeździe z Dżibuti Dire Dawa odświeża klimatem, względnym porządkiem i cenami. Choć w mieście nie ma zbyt wiele do zobaczenia, warto tutaj zatrzymać się choć na jeden dzień.
Stary dworzec kolejowy (zamknięty) w centrum miasta oraz przyległe ulice są obecnie w przebudowie.

Biuro Ethio Telecom, w którym można kupić kartę SIM znajduje się w północnej części miasta przy East West University Road.

• Hotele

  Selam Park Hotel, w połowie drogi między lotniskiem a starym dworcem kolejowym to stosunkowo nowoczesny hotel z przyległą restauracją Food Zone. Pokój z łazienką, klimatyzacją, balkonem i śniadaniem kosztuje 1700 birrów.
  Mekonen Hotel naprzeciw starego dworca kolejowego reprezentuje starą szkołę etiopskiego hotelarstwa. Z zewnątrz miejsce to wygląda jak tania piwiarnia (czym w istocie jest również). Droga do pokoi hotelowych prowadzi przez wąski korytarz za barem, obok toalet. Pokój bez łazienki kosztuje tutaj zaledwie 500 birrów.
  Przecznicę dalej od nieużywanego dworca kolejowego, Continental Hotel należy do tej samej ligi, co Mekonen, ale wydaje się bardziej zachęcający. Pośrodku budynku znajduje się patio ze strefą barowo-kulinarną, pokoje położone są nieco z boku. Pokój z łazienką kosztuje tutaj 500 a bez łazienki 300 birrów.
  Hotel Tsehay, kilkaset metrów na wschód od centrum miasta, za 1300 birrów proponuje skromne pokoje z łazienką i balkonem. Na miejscu jest popularna restauracja i bar.
  MM Hotel, 300 metrów od dworca autobusów dalekobieżnych, jest chyba najlepszym rozwiązaniem w przypadku wczesnej pobudki na autobus. Nocleg kosztuje tutaj 1300 birrów.

• Knajpy

  Food Zone przy Selam Park Hotel to popularne miejsce na kulinarnej mapie Dire Dawy, serwujące etiopskie klasyki i trunki przy nieco za głośnej muzyce. Specjalnością lokalu jest kitfo, wykrawane na miejscu z wołowych tusz. Okazjonalnie, w weekendy można tu również posłuchać muzyki na żywo.
  Paradiso Restaurant po południowej stronie miasta jest trochę nie po drodze (okolice placu minibusów do Harar). Restauracja serwuje głównie dania kuchni włoskiej, ale sekcja etiopska również jest warta uwagi (tibs, kitfo, shiro).
  Poszukiwacze przygód i taniej strawy powinni skierować kroki do baru hotelu Continental, gdzie głośna muzyka miesza się z piwem i indżerą.
  Elga Cafe obok Hotelu Samrat serwuje doskonałą kawę.

• Komunikacja miejska

  Przejazd autorikszą (chyba wszystkie są marki Bajaj) przez miasto kosztuje 50-100 birrów, w zależności od dystansu. Dojazd z centrum miasta do dworca autobusowego o 4 rano kosztuje 200 birrów. Nieco większe autoriksze marki Force (z dodatkowym miejscem obok kierowcy) pełnią rolę autobusów i kursują na trasach wypisanych na tabliczkach na dachu (za pomocą pisma etiopskiego) - przejazd takim pojazdem kosztuje 10-30 birrów.

• Komunikacja

  Dworzec kolejowy oddalony jest od centrum miasta o około 12 km. Na przyjezdnych czekają trzyosobowe motoriksze (bajaj), przejazd do lub z miasta kosztuje 300 birrów.
  Szczegóły przyjazdu koleją z Dżibuti zawarłem w relacji z Dżibuti. Pociąg z Dżibuti przyjeżdża do Dire Dawa o 14:00, dopiero tutaj odbywa się kontrola paszportowo-bagażowa. W kierunku Dżibuti pociąg odjeżdża w dni parzyste o godzinie 8:30 rano, przyjazd do Dżibuti o 15:00.
  Pociągi do Addis Abeby (stacja Labu) odjeżdżają w dni parzyste o godzinie 7:30 rano, przyjazd do Addis o 18:30. Bilety kosztują od 2500 birrów.
  Dworzec autobusów dalekobieżnych znajduje się w zachodniej części miasta, około 3 km od centrum. Bilety na niektóre autobusy (te lepsze, między innymi Selam Bus i Sky Bus) można kupić również w centrum, w punktach sprzedaży przyległych do starego dworca kolejowego. Duże autobusy do Addis Abeby (przez Auasz i Adama) odjeżdżają między 4:00 a 5:00 rano. Bilety kosztują 1550 birrów, bez względu na to, czy jedziemy do Addis, czy chcemy wysiąść gdzieś po drodze.
  Minibusy do Harar odjeżdżają z placu zwanego Coca Cola Station (po sąsiedzku z fabryką tego napoju). Gdy tylko minibus jadący do Harar wjeżdża na plac gromadka chętnych ochoczo wpycha się do środka - kolejka nie obowiązuje i nikt nikomu nie ustępuje. W efekcie udało mi się wepchnąć dopiero do trzeciego minibusa. Bilet kosztuje 115 birrów, przejazd trwa niecałe dwie godziny.

• Lotnisko

  Lotnisko w Dire Dawa (kod IATA: DIR) położone jest około 3 km na północ od centrum miasta i obsługuje bezpośrednie połączenia do Addis Abeby (8 razy dziennie, ceny od 80 euro w jedną stronę) i Dżibuti (trzy razy w tygodniu, 160 euro).

Harer (ሐረር)

Harer od dawien dawna intryguje podróżników przyciągając orientalnym charakterem, starym miastem za murami (Harar Jugol) i żyjącymi w symbiozie hienami. Z Harerem związana jest postać Arthura Rimbauda - francuskiego poety i awanturnika, który miał tutaj dom. Obecnie spora część zabytków została gruntownie, może nieco za bardzo, odnowiona.

Punktem orientacyjnym znajdującego się na liście Światowego Dziedzictwa UNESCO starego miasta jest plac Feres Magala, z pomnikiem pośrodku. Taras kawiarni po północnej stronie placu jest świetnym miejscem do obserwacji okolicy i chłonięcia klimatu Hareru.

Tuż za murami miasta w pobliżu placu autobusowego znajduje się wart odwiedzenia targ z przyprawami Shoa Market.
Paloną, paczkowaną kawę można kupić w nieoznakowanym sklepie Nure Roasted Harar Coffee, w bocznej uliczce za Meczetem Jami.

Po zmroku, kilkaset metrów za wschodnią bramą miasta odbywają się pokazy karmienia hien. Jest to specjalnie zaaranżowane w tym celu miejsce, trudno się oprzeć wrażeniu, że jest to bardziej atrakcja turystyczna niż oryginalna ciekawostka. Poza tym hieny są bardzo przestraszone - najmniejszy ruch ręki ich opiekuna powoduje lękliwą reakcję zwierzęcia. Ze względu na ustronne położenie i pogrążoną w ciemności drogę, wizytę tutaj warto zorganizować z lokalnym przewodnikiem lub kierowcą motorikszy. Całość, wraz z karmieniem hien (również z trzymanego w ustach patyka z mięsem) kosztuje 10 dolarów.

• Hotele

  Belayneh Hotel, 300 m na południe od Harar Gate, dysponuje tanimi pokojami bez łazienki za 400 birrów.
  Wonderland Hotel niecałe sto metrów przed Harar Gate oferuje trochę wyższy standard - jedynka z łazienką, klimatyzacją i obfitym śniadaniem (od 7:00 rano) kosztuje 1500, dwójka 2000 birrów. Z dachu hotelu roztacza się niezły widok na miasto.

• Knajpy

  Po drugiej stronie ulicy od Hotelu Wonderland mieści się przytulna, otwarta na ulicę kawiarnia Bun Coffee, w której czasami bywa dostępna paczkowana, palona kawa. Świetnym miejscem do wypicia kawy jest również Negeyo Coffee, przy placu Feres Magala w starym mieście - znajdujący się na piętrze taras doskonale nadaje się do spędzenia dłuższych chwil na obserwacji toczącego się wokół życia. Pomiędzy Negeyo Coffee a główna bramą (Harer Gate) jest kilka małych lokali, w których można spotkać lokalnych smakoszy piwa.
  Naprzeciw Hotelu Wonderland kobieta parzy ponoć najsmaczniejszą kawę w mieście. Jest to typowe, jedno z wielu miejsc w Etiopii, w którym doskonała kawa przyrządzana jest niemal na ulicy.
  Hirut Restaurant, nieco na uboczu, przy ulicy Jeberti serwuje bogaty wachlarz etiopskich specjałów, w tym znakomity, podawany na skwierczących węglach shekla tibs.
  Zagłębie lokalnej rozrywki, w którym mieszczą się restauracje, bary i ekrany wyświetlające mecze piłki nożnej schowane jest nieco na uboczu, przy ulicy Butta, tuż na południe od placu Charleville. Nie znajdziemy tu raczej innych turystów.

• Komunikacja

  Minibusy przyjeżdżające z Dire Dawa pozostawiają pasażerów 300 metrów przed główną bramą do starego miasta (Harar Gate), minibusy do Dire Dawa (110 birr, około półtorej godziny jazdy) rozpoczynają bieg z placu 100 metrów na południe od tej bramy.
  Minibusy do Babile i Jijiga odjeżdżają z placu przy drodze A10, znajdującego się praktycznie za miastem (prawie 6 km od Harar Gate). Dojazd na plac z centrum motorikszą kosztuje 20 birrów. Minibus do Babile kosztuje 60 birrów, przejazd 25 km trwa około pół godziny.

Babile (ባቢሌ)

Około 30 kilometrów na wschód od Hareru, przy drodze do Jijiga znajdują się dwie ciekawe atrakcje turystyczne. Pierwsza z nich, kilka kilometrów za Babile, to formacje skalne nazywane czasem „doliną cudów”. Do cudów im daleko, ale balansujące skałami maczugi warte są przystanku, zwłaszcza, że są przy drodze.

Pięć kilometrów dalej, zaraz za obozem uchodźców Qoloi, dwa razy w tygodniu (poniedziałki i czwartki) odbywa się wielbłądzi targ. Główna aktywność targowa ma miejsce rano, dlatego też w drogę z Hareru warto wyruszyć wcześnie. Od odwiedzających turystów pobierana jest opłata wstępu w wysokości 250 birrów. Podczas wizyty warto zachować dyskrecję, gdyż nie wszyscy życzą sobie, by fotografować wielbłądy, nie mówiąc o ich właścicielach. Z drugiej strony uśmiech otwiera drzwi do spotkań przy herbatce z wielbłądzim mlekiem.

• Komunikacja

  Plac minibusów w Babile znajduje się przy głównej drodze w zachodniej części miasta.
  Motoriksza w jedną stronę do targu wielbłądów z przystankiem przy „dolinie cudów” kosztuje 300 birrów. Warto od razu umówić się na transport powrotny, gdyż za radą bywalców targu nie skorzystałem z miejscowych poszukiwaczy okazji w motorikszach (rzekomo skorych do niecnych wyłudzeń). Alterantywą, z której skorzystałem, jest powrót do Babile stopem.

Auasz (አዋሽ)

To małe miasto jest dobrą bazą do odwiedzenia pobliskiego Parku Narodowego Auasz. Z centrum Auasz do bramy parku jest około 16 km i łatwo jest doń dojechać jakimkolwiek minibusem jadącym z Auasz na zachód. Od bramy parku do Wodospadu Awash jest jeszcze 11 km rzadko uczęszczanej drogi, którą strażnicy parku nie pozwalają poruszać się bez uzbrojonej obstawy. Transport z Auasz w obie strony zorganizowany przez recepcję hotelu Genet kosztuje 5000 birrów (bez opłat wstępu). Wstęp do parku narodowego kosztuje 90 birrów od osoby plus 20 za samochód, plus 500 za trzech uzbrojonych strażników.
Główna droga od bramy parku do wodospadu jest dobrej jakości, poradzi sobie z nią zwykły minibus lub motoriksza. Przy wodospadzie położone są dwa hotele, kemping i restauracja - wszystko nieczynne. Dodatkowo trwa budowa nowego hotelu. Sam wodospad jest bardzo okazały - można go podziwiać zarówno z dołu, jak i z tarasu przyległego hotelu. Dodatkową atrakcją są pływające krokodyle, polujące pod wodospadem na ryby.

• Hotele

  Hotel Genet po sąsiedzku z placem autobusowym posiada pokoje hotelowe w zakresie cenowym od 1300 (jedynka bez śniadania), do 1800 birrów (pokój z klimatyzacją i śniadaniem).
  Meridian Hotel po tej samej stronie drogi co Genet, ale niecałe pół kilometra dalej na północ posiada pokoje z wentylatorem za 700 i klimatyzacją za 1000 birrów.
  Renaissance Hotel, 250 metrów na południe od Genet wzdłuż drogi, dysponuje pokojami kosztującymi poniżej 1000 birrów.

• Knajpy

  Dobra restauracja funkcjonuje przy dziedzińcu hotelu Genet. Jeszcze zanim dojechałem do Auash polecono mi tutejszą potrawkę z kurczaka, która okazała się godna rekomendacji.

• Komunikacja

  Plac autobusowy znajduje się wygodnie w centrum Auasz, obok Hotelu Genet. Duże autobusy jadące tranzytem nie zajeżdżają na plac, zatrzymując się przy drodze w centrum miasta. Minibus do Adama kosztuje 230 birrów, przejazd trwa około 3 godzin.
  Pociągi nie zatrzymują się na stacji w Auasz, najbliższa stacji kolei znajduje się w oddalonym o 80 km Mieso.

Adama (አዳማ)

Do 2000 roku miasto nosiło nazwę Nazret, która bywa używana do dziś. To kilkusettysięczne miasto pozbawione jest większych atrakcji turystycznych, dużo podróżnych przez nie przejeżdża, ale mało kto się tutaj zatrzymuje. Podpatrywanie zwykłego, etiopskiego miasta może być atrakcją samą w sobie. Centralnym punktem Adama jest Gadaa Park z symboliczną dla ludu Oromo pomniko-fontanną figowca, przy której spotykają się młodzi ludzie.

• Hotele

  Bekele Molla Hotel to konstelacja małych domków pośród drzew i zbiór okolicznych barów. Pokój z łazienką (woda z kubła) kosztuje 830 birrów. Wi-Fi dostępne jest tylko w pobliżu recepcji.

• Knajpy

  Na terenie kompleksu hotelu Bekele Molla znajduje się kilka popularnych barów i restauracji. Spośród kilku przyulicznych miejsc, w których serwowana jest parzona na miejscu kawa polecam tą, przygotowywaną przez panią przy Hotelu Olympic.

• Komunikacja

  Minibusy przyjeżdżające ze wschodu, np. z Auasz, kończą bieg na placu w południowej części miasta przy Karayu / Robe Gebeya Street.
  Minibusy jadące do Bishoftu (Debre Zejt) i Addis Abeby (stacje minibusów Kaliti lub Lambert) odjeżdżają z innego placu, również w południowej części miasta, ale nieco dalej na zachód, obok Hotelu Peacock. Przejazd autostradą do Bishoftu kosztuje 85 birrów i trwa 40 minut.
  Dworzec dużych autobusów znajduje się w centrum miasta, naprzeciwko Palace Hotel.
  Stacja kolejowa Adama położona jest na południowym skraju miasta, około 5 km od centrum. Pociąg do Addis Abeby (stacja Lebu) odjeżdża w dni parzyste o godzinie 15:55 (bilety od 550 birrów, przyjazd do stacji Lebu o 18:15), pociąg do Dire Dawa odjeżdża w dni nieparzyste o 10:15 (bilety od 1900 birrów, w Dire Dawa o 18:40).

Bishoftu (ቢሾፍቱ)

Do 1990 roku miasto nosiło nazwę Debre Zejt, która bywa używana do dziś.

Bishoftu, podobnie jak wiele innych Etiopskich miast, przechodzi małą metamorfozę, przebudowując się wzdłuż głównych ulic. Wkrótce Bishoftu może się zmienić jeszcze bardziej, gdyż na zachód od miasta ma powstać nowe megalotnisko (planowane otwarcie w 2029 roku).

Znakiem rozpoznawczym Bishoftu są wkomponowane w miejską tkankę wulkaniczne jeziora. Najłatwiej dostępnym i zarazem jednym z atrakcyjniejszych jest Jezioro Bishoftu. Tak, jak pozostałe, jezioro otoczone jest ścianami kaldery z ograniczonym dostępem bezpośrednio do tafli wody. Dobre widoki zapewniają przyległe hotele i bary.

Wart odwiedzenia jest lokalny bazar, wygodnie położony w centrum miasta. Za ułamek tego, co można zapłacić w stolicy, można tutaj kupić klasyczne dzbanki do parzenia kawy, samą kawę i kilka innych drobiazgów. Pośród bazaru znajduje się również pijalnia tedżu (tedż bet), choć nie jest to miejsce dla wszystkich. Lokal ten stanowi kilka gęsto obsadzonych wesołą klientelą ławek a sam napój jest serwowany w butelkach wielokrotnego użytku. Porcja tedżu kosztuje 30 birrów.

• Hotele

  Afaf Hotel jest chyba najtańszym hotelem z bezpośrednim widokiem na Jezioro Bishoftu. Bardzo skromne pokoje z łazienką (woda tylko z kubła) kosztują tutaj jedyne 450 birrów. Dreamland Hotel, również nad tym samym jeziorem, oferuje jakościowy skok. Za 3000 birrów otrzymamy pokój z tarasem z doskonałym widokiem na jezioro, łazienką, śniadaniem i Wi-Fi.

• Knajpy

  Tsehay Zemedagegnehu, skomplikowanie brzmiąca restauracja na rogu głównej ulicy i tej prowadzącej do hotelu Afaf, serwuje klasyczne dania na bazie indżery, w tym kombinacje indżery ze spaghetti. Dobra restauracja z widokiem na Jezioro Bishoftu jest w hotelu Dreamland.

• Komunikacja

  Plac minibusów znajduje się blisko centrum miasta, obok stadionu. Jadąc ze wschodu, w Bishoftu pierwszy raz spotkałem się z tym, że bilety kupuje się w okienku (jest kilka okienek, w zależności od kierunku jazdy). Na bilecie zapisany jest numer rejestracyjny pojazdu, do którego należy wsiąść. Przejazd do Addis Abeby (stacja minibusów Kaliti) kosztuje 65 birrów i trwa 40 minut. W Addis nie warto jechać do stacji końcowej, lepiej wysiąść przy drodze i łapać autobus miejski.
  Dworzec kolejowy Bishoftu położony jest za miastem, około 7 km na wschód od centrum. Pociąg do Addis Abeby (stacja Lebu) odjeżdża w dni parzyste o godzinie 17:10 (bilety od 300 birrów, przyjazd do stacji Lebu o 18:15), pociąg do Dire Dawa odjeżdża w dni nieparzyste o 8:55 (bilety od 2200 birrów, w Dire Dawa o 18:40).

Addis Abeba (አዲስ አበባ)

Addis Abeba, w języku amharskim - nowy kwiat, to sześciomilionowa metropolia, z kwiatem nie mająca wiele wspólnego. Jest to też miasto w przebudowie - dzisiaj krajobraz Addis to wieżowce, żurawie i budowy. Wystarczy jednak spojrzeć w boczną uliczkę, by dostrzec cofającą się przed nowoczesnością niską, niemal wiejską zabudowę.

Osią centrum miasta jest Aleja Churchilla, łącząca dzielnicę Piazza na północy (Plac Churchilla) z pomnikiem Lwa Judy na południu.

Katedra Świętego Jerzego, tuż na północ od Placu Menelika II, w której koronowano cesarza Hajle Selasje, jest otwarta dla turystów codziennie w godzinach od 9:00 do 12:00 i od 14:00 do 17:00. Do katedry przylega małe muzeum (zamknięte w poniedziałki), w którym przechowywany jest między innymi cesarski tron. Wstęp do muzeum i katedry kosztuje „co łaska”, czyli 200-300 birrów.

Katedra Trójcy Świętej, około 2 km na wschód od Piazza, to najważniejsza świątynia Etiopskiego Kościoła Ortodoksyjnego, jak również miejsce spoczynku Hajle Selasje. Podczas mojej wizyty katedra była zamknięta ze względu na remont (również z zewnątrz zasłonięta rusztowaniami). W muzeum obok katedry przechowywane są cesarskie insygnia (w środku nie można robić zdjęć). Bilet wstępu do katedry i muzeum kosztuje 800 birrów (bez względu na to, czy katedra jest otwarta, czy nie).

Mniej więcej w połowie Alei Churchilla, po jej zachodniej stronie i na południe od hotelu Melka International można znaleźć kilka sklepów i straganów z pamiątkami.

• Hotele

  Wiele tanich hoteli, których nie ma na Booking.com znajduje się w dzielnicy Piazza.
  Wutma Hotel oferuje małe, czyste pokoje z łazienką (z ciepłą wodą) i Wi-Fi za 1100 birrów. Hotel prowadzi również bardzo przyzwoitą restaurację.
  Zabytkowy Taitu Hotel, założony przez cesarzową Taitu Betul w 1898 roku, jest przebudowywany i jest tymczasowo zamknięty. Przed zamknięciem najtańsze pokoje w tym zabytku kosztowały poniżej 10 dolarów.

• Knajpy

  KG Corner w Piazza jest dobrym miejscem na śniadanie (menu mało etiopskie) z widokiem na ulicę. Świetną kuchnią, z szerokim wyborem etiopskich potraw, może się pochwalić Hotel Wutma (menu) Dobre kawiarnie, gdzie poza kawą można miło spędzić czas to między innymi National Cafe (południowa część Alei Churchilla),

• Komunikacja miejska

  Kolej miejska w Addis Abebie ma dwie linie, które z turystycznego punktu widzenia mają ograniczone znaczenie. Obie funkcjonują od 6:00 do północy. Linia nr 1 przecina miasto ze wschodu na zachód zatrzymując się na stacji Leghar w pobliżu pomnika Lwa Judy. Linia nr 2 biegnie z południa na północ, objeżdżając centrum miasta od zachodu. Niektóre przystanki linii nr 2: Kality (krańcowy na południu), Leghar (w pobliżu pomnika Lwa Judy), Stadium (Meskel Square), Gojam Berenda (Merkato), Menelik II Square (Piazza). Bilety jednorazowe (10 birr) kupuje się w budkach przy przystankach. Wagony są klimatyzowane. System informowania o przystankach już nie działa, poza tym z okien nie widać nazw przystanków (przydaje się GPS). W planach jest połączenie koleją miejską lotniska Bole oraz dworca kolejowgo Lebu.
  Najpopularniejszą formą komunikacji miejskiej w Addis Abebie są minibusy. Opłatę za przejazd uiszcza się obsłudze i zależy ona od dystansu (kartka z taryfikatorem dostępna jest w środku pojazdu) - od 10 (przejazd do 2.5 km) do 20 birrów (7 km). Minibusy nie mają numerów i kursują tylko w ciągu dnia. O kierunku pasażer dowiaduje się z nawoływań kierowcy.
  W Addis dobrze działa aplikacja do przejazdów taksówkami RIDE. Taksówki RIDE nie są oznakowane, w aplikacji otrzymujemy dane samochodu. Przejazd na dystansie około 2 km kosztuje 200 birrów. Jeżeli po drodze są korki i kierowca wybierze objazd, ustalona początkowo cena może wzrosnąć, co widać w aplikacji.

• Komunikacja

  Główny dworzec autobusów i minibusów dalekobieżnych - Autobus Terra - znajduje się w dzielnicy Merkato. Bilety niektórych firm można kupić w innych punktach miasta, np. biuro Selam Bus znajduje się po północno-wschodniej stronie placu Meskal, naprzeciw stacji paliw Oil Libya.
  Pozostałe minibusy odjeżdżają z różnych miejsc Addis Abeby, w zależności od kierunku. Główna stacja minibusów jadących na południe i wschód - Kaliti (zwana również Kality lub Kalioti) - znajduje się w południowej części miasta, około 16 km od Piazza i 5 km na południe od końcowej stacji kolei miejskiej Kality. Wjeżdżając do Addis minibusy zatrzymują się również na skrzyżowaniu, około kilometr na północ od stadionu Akaki Kality. Ze skrzyżowania do pierwszej stacji kolei miejskiej łatwo jest złapać minibusa miejskiego (kierunek saris, wykrzykiwany przez kierowców).
  Dworzec kolejowy Addis Abeba - Labu położony jest około 15 km na południowy-zachód od centrum. Pociąg do Dire Dawa odjeżdża w dni nieparzyste o 7:40 (bilety od 2500 birrów, w Dire Dawa o 18:40). Poza dworcem, bilety można kupić w centrum, w kasie obok stacji kolei miejskiej Leghar (obok kasy biletowej kolei miejskiej).

• Lotnisko

  Lotnisko Bole położone jest w południowej części miasta. Dojazd taksówką z centrum (okolice Piazza) w godzinach szczytu może zająć nawet dwie godziny. Bezpośrednio na lotnisko można dojechać tylko taksówką. Taksówka RIDE kosztuje około 400 birr. W ciągu dnia alternatywą jest dojazd w okolice lotniska minibusem, w pobliże zbiegu Ring Road z Cameroon Street i spacer około 1 km.
  W hali tranzytowej lotniska jest kantor wymiany walut (kursy takie same, jak w banku) oraz bezpłatne Wi-Fi.